مقاله مروری: تحلیلی بر تلفات بذری در سامانه های فرآوری و تولید بذر گندم

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ، ایران

2 عضو هیأت علمی مرکز آموزش عالی امام خمینی، سازمان تحقیقات ترویج و آموزش کشاورزی ، کرج ، ایران

3 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات ثبت وگواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج ، ایران

چکیده

یکی  از مراحل حایز  اهمیت  در چرخه تولید محصول استراتژیک گندم مرحله فرآوری یا به اصطلاح بوجاری بذرمیباشد. بررسیهای انجام شده نشان میدهد که همه ساله حدود ١٥درصد از بذر گندم تولید شده در مراحل برداشت، حمل و نقل و فرآوری  بذر  در  کارخانهها  از  دست  میرود.  بیش  از  نیمی  از  این  ضایعات  در  کارخانههای  فرآوریبذر  گندماتفاق  میافتد  کهبخشی ازآن با رعایت نکات فنی قابل کنترلمیباشند. در این مقاله به تحلیل وضعیت مراحل فرآوری بذر گندم و نقاط بحرانی در کارخانههای فرآوری بذر گندم در سه استان تهران، البرز و قزوینپرداخته شده و با استفاده از نمودارعلت و معلول)ایشی کاوا(و  ماتریس  ارتباطات،عوامل  تأثیرگذاربر  بروز  تلفاتبذر  گندم  بررسی  شد.  نتایج  بهدست  آمده  نشان  داد  کهعلیرغم دستیابیبه خلوص فیزیکی بالای ٩٨درصد و قوه نامه بیشتر از ٨٨درصد در خروجی اصلی خط فرآوری بذر، بذور تلف شده در  ضایعات  مراحل  مختلف  فرایند  فرآوری  بسیار  قابلتوجه  بوده  و  در  هر  کارخانه  بهطور  متوسط  حدود  ٤٠تا  ٥٠درصد  از ضایعات  خط  تولید  حاوی  بذر  سالمبو  .دمقدار  بذر  تلف  شده  در  ضایعات  برخی  از  مراحل  فراوری  نظیر  جوگیری  و  جداسازی سنگ  ریزه  در  میز گراویتی  بسیار  بالا بوده  و  به بیش  از٩٠درصد  هم  رسید. خوراکدهی  زیاد  به خط  فرآوری، عدم  رعایت تنظیمات و فقدان دانش کافیاپراتورهادر مورد بهکارگیری دستگاههااز جمله عوامل اثر گذار در قرارگیریبذرهای سالم در ضایعات ماشین میباشد. علاوه بر آن برخی از ماشینهای مورد استفاده در خط فرآوری بذر گندم از سابقه بیش از ١٥تا ٢٠سال برخوردار بوده و بهدلیل استهلاک و فرسودگیقابلیتاستفاده از ظرفیت اسمی و تنظیم مناسب را ندارند

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review article: Digestion of seed lost in wheat seed processing systems

نویسندگان [English]

  • HamidReza Gazor 1
  • Arzhang Javadi 1
  • Adel Vahedi 1
  • Mohammad Younesi 2
  • Aidin Hamidi 3
1 Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
2 Imam Khomeini Higher Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
3 Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

Seed processing is one of the most important step in wheat production cycle and more than 12 percent of wheat seed lose annually in harvesting, transportation and processing factories. More than half of seed losses occurred in the factories that can be reduced by consider some technical comments. In this paper, operational process and critical point of wheat seed process analyzed in Thehran, Alborz and Ghazvin provinces using the cause and effect diagram and matrix. Besides, the effective parameters on wheat seed losses were studied. Result of filed study showed that averagely 15 percent of wheat seed lost in harvesting, transportation and processing factories in Thehran, Alborz and Ghazvin provinces. Although, Physical purity and germination of final seed were 98 percent and 88 percent respectively, but the seed losses was considerable in reject fraction of some process steps. It occurred especially in second indented cylinder and gravity table (up to 90 perecent). Over feeding, unsuitable adjustment and lack of technical knowledge determined as effective parameters on wheat seed losses. Besides, some of seed processing machinery was old (about 20 years) and increased seed loss in compared whit new one. So, revision of seed pricing and standardization of seed processing can be suggested at the national level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Processing
  • Seed
  • Seed lost
  • Wheat
Anonymous. 2016. Wheat Report No: 1, Ministry of Agriculture Jihad. (Book)Anonymous. 2015. International rules for seed testing. Seed Science and Technology, 24: 1-335 (supplement). International Seed Testing Association (ISTA), Zurich, Switzerland.(HandBook)Bakhtiyari, M.R. 2014. Evaluation of three type of air separator in Hamedan. Report No 46337. Agricultural Engineering Research Institute, Karaj. (Report)Clafferty, B. 2000. Ensuring food security in Egypt: Food subsidy, income generation and market reform. Food Policy, 25: 219–224. (Journal) Goliyan, A. and Parsaie, S. 1996. Using of wheat wastes in poultry feeds. Iranian Journal of Agricultural Science, 27(3): 45-51.(Journal) George, M.L. 2005. Lean six sigma: Combining six sigma quality with lean production speed. McGraw hill, NewYork.(Book)Javadi, A., Vahedi, A., Gazor, H.R. and Younesi, M. 2016. Technical and economical evaluation of wheat seed processing system. Report No 52318. Agricultural Engineering Research Institute, Karaj.(Report)Rajabzadeh, N. 2001. Fundamental of seed technology. Tehran University. (Book)Wang, Y.J., Chung, D.S., Spillman, C.K., Eckhoff, S.R., Rhee, C. and Converse, H.H. 1994. Evaluation of laboratory grain cleaning and separating equipment. I. Transactions of the ASAE. 37 (2): 54-67.(Journal)