ارزیابی تنوع بانک بذر خاک برای احیای پوشش گیاهی در مراحل مختلف توالی مراتع نیمه استپی استان چهار‌محال‌و‌بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهرکرد

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تغییرات تراکم و تعداد بذور بانک بذر خاک در مراحل مختلف توالی و بررسی رابطه بین بانک بذر خاک و پوشش سطحی زمین، در مراتع نیمه استپی استان چهار محال و بختیاری انجام شده است. در زمستان 1390 مناطق کلیدی موجود در مراحل مختلف توالی (شخم و رها سازی شده 5-3 سال، 15-10 سال، بیش­تر از 25 سال و شاهد) انتخاب و نمونه‌های خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتی‌متری از هر منطقه به روش تصادفی_سیستماتیک برداشت و برای جوانه‌زنی بذور آن­ها، به گلخانه انتقال یافت. همچنین بررسی و ثبت درصد تاج پوشش گونه­های گیاهی در خرداد ماه 1391 به روش تخمین انجام شد. برای مقایسه تراکم و تعداد بذور بانک بذر در مراحل مختلف توالی، از تجزیه واریانس خطی عمومی استفاده شد. با بهره­گیری از تجزیه گونه­های شاخص (ISA) به تعیین گونه­های شاخص هر یک از مراحل توالی در بانک بذر و پوشش سطحی زمین پرداخته و برای تفکیک گروه گونه­های هر یک از مراحل توالی از تجزیه تحلیلی تطبیقی قوس­گیری شده (DCA) استفاده شد. نتایج نشان داد که تراکم و تعداد بذور بانک بذر در مراحل مختلف توالی دارای اختلاف معنی­داری است. داده­های پوشش گیاهی رو زمینی برای هر یک از مراحل توالی منجر به شکل­گیری گروه­هایی با قابلیت تفکیک بالا نسبت به داده­های بانک بذر خاک شد و ترکیب پوشش گیاهی بانک بذر خاک به­دلیل این­که عمدتاً از گونه­های مراحل اولیه توالی می­باشند، کیفیت رویشگاه را با دقت قابل قبولی ارائه ندادند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of diversity of soil seed bank for Restoration of vegetation in succession patterns in semi steppe rang lands of Chahar Mahal and Bakhtiari province

نویسندگان [English]

  • Masoumeh Aghababaei
  • Esmaeil Asadi
  • Pezhman Tahmasebi
  • Hamzeh Ali Shirmardi
چکیده [English]

This study aimed to investigate the changes in the soil seed banks density and species Number  in various stages of succession (plowing land and leaving) and aimed to investigate the similarity between above ground vegetation and soil seed bank in the semi-steppe rangelands in Karsanak located. In winter of 2012, the key succession areas (3-5, 15-10 and >25 years and a control area (pasture)) were selected and soil samples were collected from two depths 0-5 and 5-10 cm in 5 plot established along transects based on systematic random method. Above ground vegetation was also studied and recorded in the next growth season, (2013) in each plot. General Linear Model was applied to compare the species density and species Number  of the soil seed bank and in the succession series (plowing). Indicator Species Analysis (ISA) was used to determine the index species in the each steps of the sequence. Detrended Corespondance Analaysis (DCA) was used for separating the species groups of the each step. The results showed that the various stages of succession have significantly effects on the soil seed banks density and species Number. Results of DCA analysis and ISA analysis revealed that classification of plant communities on the basis of the above ground vegetation dataset led to forming distinguishable and separate groups whereas the soil seed bank dataset, since it was generally composed of pioneer plant species, could not display distinct plant communities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • General Linear Model
  • Indicator Species Analysis
  • Karsanak
  • Soil seed bank
  • Succession
Bossuyt B. and Hermy M. 2004. Seed bank assembly follows vegetation succession in dune slacks. Journal of Vegetation Science, 15: 449-456. (Journal)
Bossuyt B. and Hermy M. 2008. Can the seed bank be used for ecological restoration? An overview of seed bank characteristics in European communities. Journal of Vegetation Science, 19: 875-884. (Journal)
Chaideftou E. Thanos CA. Kallimanis A. and Dimopoulos P. 2009. Seed bank composition and above-ground vegetation in response to grazing in sub-Mediterranean oak forests (NW Greece). Plant Ecology, 201(1): 255-265. (Journal)
Drebera N. Oldelanda J. and Rooyenb GMW. 2011. Species, functional groups and community structure in seed banks of the arid Nama Karoo: Grazing impacts and implications for rangeland restoration. Agriculture. Joumal of Ecosystems and Environment, 141: 399- 409. (Journal)
Fenner M. and Thompson K. 2005. The Ecology of seeds. Cambridge University Press, Melbourne. FL. 235pp. (Book)
Jalili A. Hamzeh’ee B. Asri Y. Shirvany A. Yazdani S. Khoshnevis M. Zarrinkamar F. Ghahraman MA. Safavi R. Shaw S. Hodgson GH. Thompson K. Akbarzadeh M. and Pakparvar M. 2003. Soil seed banks in the Arasbaran protected area of Iran and their significance for conservation management. Biological Conservation, 109(3): 425-431. (Journal)
Lori kayes P. Anderson D. and Klaus J. 2010. Vegetation succession among and within structural layers following wildfire in managed forests. Puettmann- Journal of vegetation science 21:233-249. (Journal)
Tahmasebi P. 2013. Ordination (Multivariate Analysis Of Ecological Data). Shahrekord University72, 181p.(In Persian) (Journal)
Thompson K. and Grime YP. 1979. Seasonal variation in the seed banks of herbaceous species in ten contrasting habitats. Journal of Ecology, 67: 893-921. (Journal)
Wolters M. and Bakker JP. 2002. Soil seed bank and driftline composition along a successional gradient on atemperate salt-marsh. Applied vegetation science, 5(1): 55-62. (Journal)