%0 Journal Article %T گرو‌ه‌بندی برخی ژنوتیپ‌های سویا با تیمارهای مختلف تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی بذر و استفاده از نشانگر مولکولی برای بررسی تنوع ژنتیکی %J علوم و تحقیقات بذر ایران %I دانشگاه گیلان %Z 2476-3780 %A پرکار, مهدی %A محسن‌زاده گلفزانی, محمد %A حسنی کومله, سید حسن %A سمیع‌زاده لاهیجی, حبیب ا.. %D 2022 %\ 06/22/2022 %V 9 %N 2 %P 13-29 %! گرو‌ه‌بندی برخی ژنوتیپ‌های سویا با تیمارهای مختلف تنش شوری در مرحله جوانه‌زنی بذر و استفاده از نشانگر مولکولی برای بررسی تنوع ژنتیکی %K چندشکلی %K تجزیه خوشهای %K رتروترانسپوزون %K ISSR %K PIC %R 10.22124/jms.2022.6149 %X در این تحقیق کارآیی 11 نشانگر ISSR، دو نشانگر رتروترانسپوزون و 15 نشانگر ترکیبی ISSR + رتروترانسپوزون (REMAP) در 27 ژنوتیپ سویا، مورد ارزیابی قرار گرفتند. از 28 آغازگر تعداد 130 نوار چند شکل به­دست آمد. بیشترین درصد چندشکلی به‌دست آمده 77 درصد برای UBC808 در نشانگر­های ISSR، 54 درصد برای TOS-2 در نشانگرهای رتروترانسپوزون و درصد چندشکلی در آغازگرهای ترکیبی در آغازگر UBC808+TOS-1، 70 درصد به‌دست آمد. بالا بودن معیار­های تنوع ژنی نی، شاخص شانون و میزان PIC برای آغازگر­های UBC825، UBC811، TOS-2، HB-12، UBC834+TOS-1، UBC807+TOS-1، UBC807+TOS-2 و UBC808 نشان‌دهنده کارآیی بالای این آغازگر­ها در ارزیابی تنوع ژنتیکی در این تحقیق می­باشد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای داده‌های مولکولی به روش دورترین همسایه با استفاده از ترکیب داده­های نشانگر­ها 27 ژنوتیپ‌ها را در چهار گروه قرار داد، گروه­ها به ترتیب شامل چهار، نه، نه و پنج ژنوتیپ بود. تجزیه تابع تشخیص به روش خطی فیشر نشان داد که روش دورترین همسایه ژنوتیپ­ها را با دقت 3/96 درصد جداسازی کرد. خصوصیات جوانه زنی بذر ژنوتیپ­های سویا در سطوح مختلف تنش شاهد، 30، 60 و 90 میلی‌مولار NaCl در طرح فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی ارزیابی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت معنی­داری بین ارقام، سطوح تنش از نظر تمامی صفات جوانه‌زنی اندازه­گیری شده و برای اثر متقابل رقم × تنش برای تمامی صفات به­غیر از صفات وزن تر ساقه­چه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و تفاوت وزن تر و خشک ساقه­چه وجود داشت. نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای داده‌های جوانه‌زنی به روش دورترین همسایه با معیار فاصله اقلیدوسی، ژنوتیپ­های مورد مطالعه را نیز در چهار گروه مجزا قرار داد. نتایج حاصل از تجزیه تابع تشخیص نشان داد که صحت گروه­بندی حاصل از تجزیه خوشه­ای 6/92 درصد می­باشد. همبستگی بین دو ماتریس تشابه داده‌های جوانه‌زنی و مولکولی توسط آزمون مانتل معنی‌دار نبود. تجزیه و تحلیل ارتباط نشانگر با صفات جوانه‌زنی نشان داد باند­‌هایی که موجب افزایش میانگین صفات مرتبط با تحمل به تنش شوری می­شوند، می‌­توان برای شناسایی ژنوتیپ­‌های متحمل سویا استفاده کرد. %U https://jms.guilan.ac.ir/article_6149_32833ec33f65b11df0ec9668b16e0228.pdf