%0 Journal Article %T ارزیابی دورگ‌گیری بین و درون‌گونه‌ای کلن‌های صنوبر Populus nigra و P. deltoides %J علوم و تحقیقات بذر ایران %I دانشگاه گیلان %Z 2476-3780 %A احمدلو, فاطمه %A قمری زارع, عباس %A کلاگری, محسن %A صالحی, آزاده %A صالحی وژده نظری, مهدیه %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 8 %N 4 %P 370-359 %! ارزیابی دورگ‌گیری بین و درون‌گونه‌ای کلن‌های صنوبر Populus nigra و P. deltoides %K دورگ‌گیری %K صنوبر %K کپسول %K محیط کشت %K نهال %K وراثت‌پذیری %R 10.22124/jms.2021.5285 %X تحقیق حاضر با هدف استفاده از توانمندی ارقام پر محصول معرفی­شده برای تولید دورگ‌های جدید و ارزیابی صفات مورفولوژیک و آناتومیک نهال‌های دورگ بین­گونه‌ای P. nigra و P. deltoides انجام شد. در پروژه حاضر از پایه‌های نر و ماده کلن‌‌های برتر صنوبر نیگرا و دلتوئیدس که به لحاظ عملکرد تولید چوب و کیفیت تنه مناسبT عملکرد مناسبی داشته و به بخش اجرا معرفی شده‌اند، استفاده شد. در زمستان 97 جوانه‌های حامل گل از شاخه‌های گلدار پایه مــاده به­طول حدود 60 الی 100 سانتی‌متر از شاخه‌های انتهایی درخت جدا و در گلدان‌های 20 لیتری حاوی مخلوط خاک، ماسه و کود دامی کاشته شدند. برای تهیه دانه گرده، تعداد کافی از شاخه‌های گل‌دار از شاخه درخت نر هر یک از گونه‌های P. nigra و P. Deltoids جدا و در داخل ظرف آب قرار داده شده و با بازشدن شاتون‌های گل نر، گرده‌ها جمع‌آوری شدند. عمل گرده‌افشانی به‌وسیله قلموی آغشته به گرده به‌صورت گرد و غبار انجام شد. پس از رسیدگی کامل کپسول‌ها، خوشه‌ها (کاتکین) جمع‌آوری شده و تمامی کپسول‌های دورگ و آزاد­گرده‌افشان سترون شده به‌صورت شکاف داده­شده در شرایط محیط کشت MS½ فاقـد هورمون کشت شدند. گیاهچه‌های تولیدشــده در اندازه بلندتر از ۱ تا ۲ سانتی‌متری به جی‌فی‌پات با مخلوطی از پرلیت و پیت‌ماس و ماسه منتقل و در گلخانه ‌نگهداری شدند و مشخصه‌های درصد آلودگی و ارتفاع گیاهچه‌های درون شیشه و تعداد گیاهچه‌های منتقل­شده به جی‌فی‌پات یادداشت شد. پس از سازگاری تدریجی، نهال‌های دورگ به گلدان‌های بزرگ انتقال یافتند و پس از دو سال بر اساس صفات کمی مانند ارتفاع، قطر یقه، شاخه و ‌مشخصه‌های کمی و آناتومی برگ مورد ارزیابی‌ قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش­ترین ارتفاع شاتون، تعداد و وزن کپسول در تلاقی آزاد گرده‌افشان وجود داشت. تعداد 28 نتاج از تلاقی‌های مختلف صنوبر به‌دست آمد. بیش­ترین ارتفاع ساقه در تلاقی‌های PD♀xPS♂ (P. deltoides Marquette x P. deltoidesSamsun) و PD♀xPB♂ (P. deltoidesMarquette x P. nigra betulifolia17/13) و بیش­ترین زاویه شاخه، سطح برگ و سطح ویژه برگ در تلاقی آزادگرده‌افشان PD♀ (P. deltoidesMarquette) مشاهده شد. %U https://jms.guilan.ac.ir/article_5285_84448532c28ccc1ae4995a9181342d51.pdf