%0 Journal Article %T بهبود جوانه‌زنی بذر سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) با عناصر کلسیم و روی تحت تنش شوری %J علوم و تحقیقات بذر ایران %I دانشگاه گیلان %Z 2476-3780 %A خماری, سعید %A مددی, مسلم %A جوادی, احمد %D 2019 %\ 05/22/2019 %V 6 %N 1 %P 93-105 %! بهبود جوانه‌زنی بذر سیاه‌دانه (Nigella sativa L.) با عناصر کلسیم و روی تحت تنش شوری %K پرایمینگ بذر %K تنش شوری %K روابط یونی %K سیستم آنتی اکسیدان %K سیاه دانه %R 10.22124/jms.2019.3590 %X پرایمینگ بذر به­منظور بهبود جوانه­زنی و افزایش قدرت گیاهچه در محصولات زراعی، به­خصوص در شرایط وقوع تنش­های محیطی به کار گرفته می­شود. پژوهش حاضر جهت ارزیابی سودمندی پرایمینگ با عناصر کلسیم و روی بر شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه سیاه دانه تحت تنش شوری طراحی گردید. بدین منظور، آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل پنج سطح پرایمینگ (شاهد، پرایمینگ با نانو اکسید روی، نیترات کلسیم، نیترات کلسیم+نانو اکسید روی و پرایمینگ با آب مقطر) و سه سطح شوری (صفر، 50 و 100 میلی مولار NaCl) بود. در این آزمایش شاخص­های جوانه­زنی بذر، محتوای سدیم، پتاسیم و کلسیم گیاهچه­ها و فعالیت آنزیم پراکسیداز گیاهچه­ها اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که، پرایمینگ بذر با افزایش میانگین شاخص­های جوانه­زنی بذر اثرات سوء ناشی از تنش شوری را تا حدود زیادی رفع نمود. با افزایش غلظت نمک در محیط جوانه­زنی بذور، مقادیر پتاسیم و کلسیم گیاهچه­ها کاهش و میزان سدیم و فعالیت آنزیم پراکسیداز به طور معنی داری افزایش یافت. کاربرد روش­های مختلف پرایمینگ بذر، موجب افزایش محتوای پتاسیم و کلسیم و فعالیت آنزیم پراکسیداز و نیز کاهش مقدار سدیم گیاهچه تحت تنش شوری گردید. از بین تیمارهای به کار رفته، پرایمینگ نیترات کلسیم+نانو اکسید روی بیشترین کارآیی و بهترین عملکرد را در کاهش اثرات سوء ناشی از تنش شوری بر صفات مورد اندازه گیری در گیاه دارویی سیاه­دانه داشت. %U https://jms.guilan.ac.ir/article_3590_769cd8dbbe64cf8b772c1fd85dba3f70.pdf