%0 Journal Article %T تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی بذر ماشک سردسیری و گرمسیری %J علوم و تحقیقات بذر ایران %I دانشگاه گیلان %Z 2476-3780 %A خلیلی اقدم, نبی %A جلیلیان, جلال %D 2015 %\ 03/21/2015 %V 2 %N 1 %P 37-43 %! تعیین دمای کاردینال جوانه‌زنی بذر ماشک سردسیری و گرمسیری %K سرعت جوانه‌زنی %K کمی کردن %K مدل دوتکه‌ای %R %X ماشک سردسیری (Vicia villosa L.) و گرمسیری (Vicia monantha L.) از گیاهان مهمی هستند که تاکنون مطالعه‌ای در خصوص کمی کردن واکنش سرعت جوانه‌زنی آن­ها به سطوح مختلف دمائی صورت نگرفته است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و  10 سطح دمائی (1، 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتی­گراد) روی بذرهای ماشک سردسیری و گرمسیری در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه ارومیه اجرا شد. نتایج نشان داد که دما تأثیر معنی‌داری بر سرعت و درصد جوانه­زنی بذر داشت و مدل دو تکه‌ای به­خوبی قادر به درون­یابی و تخمین دماهای کاردینال (دماهای پایه، مطلوب و دمای سقف) بود. سرعت جوانه‌زنی ماشک سردسیری در دمای مساوی و کمتر از 6/7- و مساوی و بالاتر از 76/40 درجه سانتی­گراد متوقف شد در حالی­که این محدوده دمائی برای ماشک گرمسیری دماهای مساوی و کمتر از 8/3- و مساوی و بالاتر از 2/41 درجه سانتی­گراد بود. سرعت جوانه‌زنی در حداکثر مقدار خود نیز برای ماشک سردسیری 027/0 بر ساعت و برای ماشک گرمسیری 033/0 بر ساعت بود. نتایج آزمایش نشان داد که هر دو گیاه ماشک سردسیری و گرمسیری در دماهای پائین­تر از صفر قادر به جوانه‌زنی هستند و دمای پایه جوانه‌زنی در ماشک سردسیری به مراتب کمتر از دمای متناظر آن در ماشک گرمسیری بود و با افزایش دما بر سرعت و درصد جوانه‌زنی در هر دو گیاه افزوده شد. بدین ترتیب هر دوی این گیاه قادر به جوانه‌زنی در محدوده وسیعی از درجه حرارت محیطی از 6/7- تا 76/40 درجه سانتی­گراد (در ماشک سردسیری) و 8/3- تا 2/41 درجه سانتی­گراد (در ماشک گرمسیری) هستند. بنابراین با فرض فراهمی سایر منابع مورد نیاز رشد، می‌توانند در فصول مختلف و شرایط آب و هوائی متنوع به­عنوان یک گیاه علوفه‌ای، تولید مؤفقی داشته باشند. %U https://jms.guilan.ac.ir/article_1331_2a4681c3b29370d9252b96f360fad2f6.pdf