دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
اثر پرایمینگ ماتریکس بر بهبود برخی ویژگیهای جوانهزنی بذر سه رقم سویا [Glycine max (L.) Merrill] رشد یافته تحت شرایط آبیاری محدود
1
14
FA
سید مصطفی
واسعی کاشانی
دانشگاه آزاد واحد تاکستان
vaseikashani@gmail.com
آیدین
حمیدی
موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
hamidiaidin@gmail.com
حسین
حیدری شریفآباد
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
جهانفر
دانشیان
ﻣﺆسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
j_daneshian@yahoo.com
جهت ارزیابی اثر پرایمینگ ماتریکس بر برخی ویژگیهای جوانهزنی بذر سه رقم تجاری سویا، تولید شده تحت اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری، تحقیقی مزرعهای و آزمایشگاهی بهصورت فاکتوریل بهترتیب در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و کاملاً تصادفی با 4 تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر و آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در کرج انجام شد. بذرهای 3 رقم تجاری سویایL17، Hamilton و Williams با آبیاری گیاه مادر پس از 50، 100 و 150 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A تولید شدند. سپس بذرها با محلول به نسبت وزنی1 به 4 بسترهای جامد کمپوست استریل، ورمیکولیت، پرلیت و زئولیت در آب مقطر پرایمینگ ماتریکس شدند و تیمار شاهد، بذرهای پرایمینگ ماتریکس نشده بودند. با آزمون جوانهزنی استاندارد درصد جوانهزنی نهایی، درصد گیاهچههای عادی و غیرعادی، متوسط زمان جوانهزنی، ضریب سرعت جوانهزنی، متوسط جوانهزنی روزانه و سرعت جوانهزنی روزانه تعیین شدند. نتایج نشان داد، اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری سبب کاهش درصد جوانهزنی نهائی، گیاهچههای عادی و شاخصهای سرعت جوانهزنی و افزایش درصد گیاهچههای غیرعادی و متوسط زمان جوانهزنی گردید. بذرهای رقم L17در شرایط تنش خشکی از درصد جوانهزنی نهائی بیشتر و درصد گیاهچههای عادی کمتری نسبت به سایر ارقام مورد بررسی برخوردار بودند. بهطورکلی پرایمینگ ماتریکس سبب بهبود صفات مرتبط با جوانهزنی مورد بررسی بذرهای تولید شده تنش خشکی گردید و با افزایش شدت تنش خشکی این بهبود مشهودتر بود. بسترهای جامد ورمیکولیت، زئولیت، کمپوست و پرلیت بهترتیب از اثر بهبود دهنده بیشتری برخوردار بودند. بذرهای رقم Hamilton تولید شده در شرایط تنش و بدون تنش خشکی، پرایمینگ ماتریکس شده با بستر جامد ورمیکولیت از بیشترین بهبود برخوردار بودند.
کلیدی: پرلیت,زئولیت,کمپوست,کیفیت بذر,ورمیکولیت
https://jms.guilan.ac.ir/article_1328.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1328_3f55400d310c6ab930d042bf16778c89.pdf
دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
تأثیر تنش شوری و خشکی بر ویژگیهای جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه Salsola crassa در شرایط آزمایشگاه و گلخانه
15
25
FA
علی
طویلی
دانشگاه تهران
atavili@ut.ac.ir
نسیبه
قنبری
دانشگاه تهران
حبیب
یزدان شناس
دانشگاه تهران
کمبود رطوبت و شوری خاک از عوامل بازدارنده تولید علوفه در مراتع به شمار میروند، بهطوریکه یکی از موانع مهم زادآوری گیاهان مرتعی، تاثیر شوری و خشکی در هنگام جوانهزدن بذرها میباشد. بر این اساس در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف شوری و خشکی بر ویژگیهای جوانهزنی گیاه <em>Salsola crassa</em> مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. تیمار شوری با استفاده از سه نمک معمول و موجود در طبیعت شامل: کلرید کلسیم (CaCl<sub>2</sub>)، کلریدپتاسیم (KCl)، کلریدسدیم (NaCl)، و تیمار ترکیبی سه نمک در شش سطحِ 5، 10، 15، 20، 25 و 30 گرم در لیتر و تیمار آب مقطر بهعنوان شاهد (در آزمایشگاه)، همچنین تیمار خشکی اعمال شده شامل آبیاری در دورههای زمانی با فواصل سه روزه در چهار تکرار (در گلخانه) بود. صفات مورد بررسی در این آزمایش شامل درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و ساقهچه، ارتفاع و وزن زیستتوده گیاه بود. نتایج نشان داد که افزایش تنش شوری و خشکی بر کلیه صفات مورد بررسی تأثیر گذاشته است(P<0/01) . نمکهای اعمال شده باعث کاهش معنیداری در درصد و سرعت جوانهزنی، طول ریشهچه و طول ساقهچه شد. تنش خشکی اعمال شده باعث کاهش معنیداری در میزان وزن خشک اندام هوایی و ارتفاع گیاهچه شد (P<0/05) اما با افزایش سطح تنش، رشد ریشه بهطور معنیداری افزایش پیدا کرد (P<0/01) به طوریکه دور آبیاری 18 روز، دارای بیشترین طول ریشه و کمترین ارتفاع و وزن خشک اندام هوایی بود. به طور کلی دور آبیاری 15 و 18روز مربوط به خشکی و تیمار CaCl<sub>2</sub> با غلظت 30 گرم در لیتر مربوط به شوری، بیشترین تأثیر منفی را بر ویژگیهای مورد بررسی داشتند.
ارتفاع گیاه,دور آبیاری,سرعت جوانهزنی,طول گیاهچه
https://jms.guilan.ac.ir/article_1329.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1329_2e8ab7a1a01fb790f242b3fd00082d27.pdf
دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
بررسی میزان و سرعت جوانهزنی بذر دوازده گیاه دارویی تحت تنش شوری
27
36
FA
مهراب
یادگاری
0000-0002-3122-4686
دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد
mehrab_yadegari@yahoo.com
بهمنظور بررسی تحمل شوری بذر دوازده گیاه دارویی به نامهای بالنگو ، بارهنگ ، شوید، زیره سبز، شبدر گلزرد، زنیان، مرزنگوش، کاهو، کنجد، شنبلیله، قدومه و خرفه در مرحله جوانهزنی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی تحت فاکتور تنش شوری با چهار تکرار در سال 1391 در شرایط آزمایشگاه، انجام گردید. برای ایجاد سطوح شوری )0، 25، 50، 75، 100، 150، 200، 250، 300، 350، 400 و 450 دسیزیمنس بر متر) از کلرید سدیم خالص و آب مقطر استفاده شد. اندازهگیری درصد و سرعت جوانهزنی در پتریدیش انجام شد. اعمال تیمارها بسته به نوع گیاه، تا حد 450 دسیزیمنس بر متر نمک طعام به پیش رفت و در این حد، میزان جوانهزنی به صفر رسید. تیمارهای به کار رفته با توجه به توان جوانهزنی برای بارهنگ، بالنگو و شوید (تا 100 دسیزیمنس بر متر) ؛ زیره سبز، زنیان، شبدر گلزرد و مرزنگوش (تا 200 دسیزیمنس بر متر) ؛ کاهو و کنجد (تا 250 دسیزیمنس بر متر) ؛ خرفه، قدومه و شنبلیله (تا 450 دسیزیمنس بر متر) بود. شمارش تعداد بذر جوانهزده هر روز انجام گردید. گیاه دارویی بالنگو تحت تأثیر موسیلاژ ترشح یافته از پوسته خود قرار گرفت ولی توانست جوانه بزند. از گیاهان مورد بررسی گیاهان شنبلیله، خرفه و قدومه در برابر میزان شوری اعمال شده، از همه متحملتر و دارای سرعت رشد بیشتری بودند و در مقابل گیاهان بارهنگ، بالنگو و شوید از بقیه حساستر بودند.
تنش شوری,جوانهزنی,گیاهان دارویی
https://jms.guilan.ac.ir/article_1330.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1330_b91dc631f7e217f7cf41ea470616f813.pdf
دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
تعیین دمای کاردینال جوانهزنی بذر ماشک سردسیری و گرمسیری
37
43
FA
نبی
خلیلی اقدم
دانشگاه پیام نور سقز
nkhaliliaqdam@yahoo.com
جلال
جلیلیان
دانشگاه ارومیه
j.jalilian@urmia.ac.ir
ماشک سردسیری (<em>Vicia villosa</em> L.) و گرمسیری (<em>Vicia monantha</em> L.) از گیاهان مهمی هستند که تاکنون مطالعهای در خصوص کمی کردن واکنش سرعت جوانهزنی آنها به سطوح مختلف دمائی صورت نگرفته است. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 10 سطح دمائی (1، 3، 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35 و 40 درجه سانتیگراد) روی بذرهای ماشک سردسیری و گرمسیری در آزمایشگاه تحقیقات بذر دانشگاه ارومیه اجرا شد. نتایج نشان داد که دما تأثیر معنیداری بر سرعت و درصد جوانهزنی بذر داشت و مدل دو تکهای بهخوبی قادر به درونیابی و تخمین دماهای کاردینال (دماهای پایه، مطلوب و دمای سقف) بود. سرعت جوانهزنی ماشک سردسیری در دمای مساوی و کمتر از 6/7- و مساوی و بالاتر از 76/40 درجه سانتیگراد متوقف شد در حالیکه این محدوده دمائی برای ماشک گرمسیری دماهای مساوی و کمتر از 8/3- و مساوی و بالاتر از 2/41 درجه سانتیگراد بود. سرعت جوانهزنی در حداکثر مقدار خود نیز برای ماشک سردسیری 027/0 بر ساعت و برای ماشک گرمسیری 033/0 بر ساعت بود. نتایج آزمایش نشان داد که هر دو گیاه ماشک سردسیری و گرمسیری در دماهای پائینتر از صفر قادر به جوانهزنی هستند و دمای پایه جوانهزنی در ماشک سردسیری به مراتب کمتر از دمای متناظر آن در ماشک گرمسیری بود و با افزایش دما بر سرعت و درصد جوانهزنی در هر دو گیاه افزوده شد. بدین ترتیب هر دوی این گیاه قادر به جوانهزنی در محدوده وسیعی از درجه حرارت محیطی از 6/7- تا 76/40 درجه سانتیگراد (در ماشک سردسیری) و 8/3- تا 2/41 درجه سانتیگراد (در ماشک گرمسیری) هستند. بنابراین با فرض فراهمی سایر منابع مورد نیاز رشد، میتوانند در فصول مختلف و شرایط آب و هوائی متنوع بهعنوان یک گیاه علوفهای، تولید مؤفقی داشته باشند.
سرعت جوانهزنی,کمی کردن,مدل دوتکهای
https://jms.guilan.ac.ir/article_1331.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1331_2a4681c3b29370d9252b96f360fad2f6.pdf
دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
بررسی اثر زمان پیری تسریع شده بر بنیه بذر اندازه و شکلهای مختلف بذر ذرت هیبرید سینگل کراس 704
45
53
FA
بیتا
اسکوئی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
b_oskouei@yahoo.com
اسلام
مجیدی هروان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
eslam.majidi@gmail.com
آیدین
حمیدی
مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
hamidiaidin@gmail.com
فواد
مرادی
پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی
fmoradi@yahoo.com
علی
مقدم
مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
resdp.spii@gmail.com
این آزمایش بهمنظور بررسی اثر زمان پیری تسریع شده و اندازه و شکلهای مختلف بذر بر برخی ویژگیهای جوانهزنی و بنیه گیاهچه ذرت هیبرید سینگلکراس 704 در سال 1393 در مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج اجرا شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار انجام شد. بهمنظور درجهبندی اندازه و شکل بذرها، از سه اندازه غربال با منافذ گرد با قطرهای 5/5، 25/6 و 7 میلیمتر، بهترتیب برای جداکردن بذرهای شکل گرد و پهن و اندازه متوسط استفاده شدند. بذرها تحت شرایط پیری تسریع شده در دمای 41 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی100 درصد در 4 زمان پیری72، 96، 120 و 144 ساعت قرار گرفتند. سپس، آزمون جوانهزنی استاندارد انجام شد و درصد گیاهچههای عادی، متوسط زمان جوانهزنی و شاخصهای طولی و وزنی بنیه گیاهچه اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اثر زمان پیری و اندازه و شکل بذر بر شاخصهای جوانهزنی و بنیه تعیینشده معنیدار بود. زمان پیری 144 ساعت منجر به کاهش معنیدار درصد گیاهچههای عادی نسبت به سایر زمانهای پیری شد و بذرهای پیر شده بهمدت120و 144 ساعت پیری بالاترین متوسط زمان جوانهزنی را داشتند و سپس بهترتیب بذرهای پیر شده بهمدت 96 و 72 ساعت قرار داشتند. تنها 144 ساعت زمان پیری منجر به کاهش معنیدار شاخص طولی بنیه گیاهچه نسبت به سایر زمانهای پیری شد و بالاترین و کمترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بهترتیب در 72 و 144 ساعت مشاهده شد. همچنین، بالاترین درصد گیاهچههای عادی و متوسط زمان جوانهزنی مربوط به بذرهای شکل پهن و اندازه متوسط بودند و بالاترین و کمترین مقادیر شاخصهای طولی و وزنی بنیه گیاهچه بهترتیب متعلق به بذرهای شکل پهن و گرد بودند.
آزمون جوانه زنی استاندارد بذر,پیری تسریع شده و درجه بندی اندازه و شکل
https://jms.guilan.ac.ir/article_1332.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1332_08a436f638b1c0dc0aeae56f652d8853.pdf
دانشگاه گیلان
علوم و تحقیقات بذر ایران
2476-3780
2
1
2015
03
21
اثر ترکیبات مختلف تیمارهای هورمونی بر شکست خواب بذر اکوتیپهای مختلف زیره سیاه (Bunium persicum)
55
67
FA
داود
درویشی زیدآبادی
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
darvishi48@gmail.com
مختار
جلالی جواران
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
m_jalali@modares.ac.ir
حمید
دهقانی
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
dehghanr@modares.ac.ir
سجاد
رشیدیمنفرد
دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
امین
باقی زاده
دانشگاه علوم محیطی کرمان
baghizadeh4156@gmail.com
بذرهای زیره سیاه ایرانی همچون بسیاری از گونههای خانواده چتریان بهدلیل خواب بذر، به سختی جوانه میزنند. بهمنظور بررسی اثر ترکیبات مختلف هورمونی بر شکست خواب بذر در اکوتیپهای مختلف زیره سیاه، تعداد 27 تیمار مرکب از سه هورمون اسیدجیبرلیک )غلظت 80، 100 و 120 میکرومول) (GA)، تیدیازورون (غلظت 4، 6 و 8 میکرومول) (TDZ) و بنزیلآدنین (غلظت 5، 10 و 15 میکرومول) (BA) روی بذر سه اکوتیپ کرمان (خبر)، سمنان و هرمزگان آزمون شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل با سه تکرار اجرا شد. صفات طول گیاهچه، وزنتر گیاهچه، وزنخشک گیاهچه و درصد کل جوانهزنی و شاخصهای بنیه، وزنتر و وزن خشک گیاهچه اندازهگیری و محاسبه شدند. تجزیه واریانس صفات نشان داد اثر متقابل اکوتیپ × ترکیب هورمون × سطح هورمون برای صفات وزنتر گیاهچه، درصد کل جوانهزنی و شاخص بنیه گیاهچه معنیدار بود. مقایسه میانگین ترکیبات سه فاکتوره، اکوتیپ × ترکیب هورمون × سطح هورمون نشان داد بیشترین مقدار درصد کل جوانهزنی و شاخص بنیه بذر مربوط به اکوتیپ هرمزگان و ترکیب هورمونی GA × BA (100 میکرومول اسید جیبرلیک×15 میکرومول بنزیلآدنین) بود و بیشترین مقدار وزن تر گیاهچه مربوط به اکوتیپ سمنان و ترکیب هورمونی TDZ × BA (6 میکرومول تیدیازورون×10 میکرومول بنزیلآدنین) مشاهده شد. مقایسه میانگین اکوتیپها و سطوح برای صفت شاخص وزن خشک نشان داد که اکوتیپهای سمنان و هرمزگان دارای بیشترین شاخص وزن خشک و ترکیب هورمونی (6 میکرومول تیدیازورون×5 میکرومول بنزیلآدنین×100 میکرومول اسیدجیبرلیک) دارای بیشترین تأثیر بر شاخص وزنخشک گیاهچه بودند. نتایج این آزمایش نشان داد ترکیب هورمونی GA × BA تأثیر زیادی بر شکست خواب بذر و سایر صفات مربوط به جوانهزنی بذر زیره سیاه دارد و اکوتیپ هرمزگان بیشترین تأثیرپذیری را دارد.
اسیدجیبرلیک,بنزیل آدنین,تیدیازورون,زیره سیاه,شکستن خواب بذر
https://jms.guilan.ac.ir/article_1333.html
https://jms.guilan.ac.ir/article_1333_62f41d783941e86d2eeaf23504a8e65e.pdf